ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΑΡΤΕΛ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Καρτέλ ονομάζεται η σύμπραξη μεγάλων κυρίως εταιρειών, ομοειδών επιχειρήσεων, (παραγωγών συνήθως), με σκοπό την αποφυγή του μεταξύ τους ανταγωνισμού. Η σύμπραξη αυτή μπορεί να έχει είτε οριζόντια είτε παράλληλη διάταξη.(http://www.wikipedia.com/)

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι Γαλακτοβιομηχανίες, VIVARTIA, MEBΓAΛ και ΦΑΓΕ είχαν συμφωνήσει από κοινού και πρότειναν στους κτηνοτρόφους –γαλακτοπαραγωγούς, να τους πουλούν το γάλα σε χαμηλότερη τιμή. Είχαν ως πρόσχημα τους, πως οι ίδιοι οι καταναλωτές τους πίεζαν για να χαμηλώσουν τις τιμές τους. Οι κτηνοτρόφοι μη μπορώντας να αρνηθούν, λόγω οικονομικής κρίση, δέχτηκαν.
Μάρτυρες γαλακτοπαραγωγοί κατέθεσαν ότι οι συγκεκριμένες εταιρείες, επικαλούμενες διάφορες αβάσιμες αιτιολογίες, κυρίως όσον αφορά την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος, έφταναν στο σημείο ακόμη και να απειλούν τους παραγωγούς ότι δεν θα παραλάμβαναν το γάλα, εξαναγκάζοντάς τους με αυτό τον τρόπο να δέχονται αυθαίρετα μείωση στην τιμή της αγοράς που αρχικά είχε συμφωνηθεί. Oι παραγωγοί, αναγκάζονταν να δέχονται την αυθαίρετη μείωση της τιμής του προϊόντος τους, καθώς κατόπιν κοινής συνεννόησης που είχαν οι εταιρείες μεταξύ τους στον τομέα αυτό, οι γαλακτοπαραγωγοί δεν είχαν τη δυνατότητα να συμβληθούν με άλλη εταιρεία και να διαθέσουν το προϊόν τους σε καλύτερη ή έστω και στην ίδια τιμή.
Εκτός από αυτό, οι ίδιες οι βιομηχανίες, επιχειρούν να αλλάξουν τις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών, στρέφοντας τους προς το γάλα υψηλής παστερίωσης. Η προσπάθεια αυτή, είχε ξεκινήσει εδώ και καιρό αφού ήθελαν να επεκτείνουν την διάρκεια του φρέσκου γάλακτος, πάνω από πέντε ημέρες.
Παράλληλα βλέπουμε πως οι ίδιες οι βιομηχανίες και πιο συγκεκριμένα , ο όμιλος Δέλτα και η Friesland Hellas ΑΕ , είχαν διακηρύξει τον στόχο τους: να αποκτήσει η καθεμία για τον εαυτό της την ηγεμονική θέση στην αγορά των γαλακτοκομικών προϊόντων. Ο όμιλος Φάγε από την άλλη επιθυμούσε να διατηρήσει πρωτίστως, με ασφαλή τρόπο, την κυριαρχία του στην αγορά της γιαουρτιού.
Εκτός από αυτά που έχουμε πει, βλέπουμε πως οι γαλακτοβιομηχανίες έκαναν συμφωνίες για την τιμή και με σουπερμάρκετ. Έτσι η τιμή και πάλι ήτανε κοινή. Η επιτροπή ανταγωνισμού, για αυτό τον λόγο, βλέπουμε πως έχει πάρει μέτρα και για τα σουπερμάρκετ. Οι επιχειρηματίες των σούπερ μάρκετ φέρονται δυσαρεστημένοι διότι, ενώ πριν από ένα χρόνο επιχείρησαν πρώτοι να σπάσουν τις τιμές, φέρνοντας προϊόντα χαμηλής τιμής, αυτή τη στιγμή λόγω του ότι εξομοιώθηκαν με τις βιομηχανίες γάλακτος τιμωρήθηκαν.
Έτσι η υπόθεση χωρίζεται σε δυο μέρη, Το πρώτο, που άρχισε να εκδικάζεται, αφορά στην «οριζόντια σύμπραξη των γαλακτοβιομηχανιών με σκοπό να επιβάλουν τιμές στους κτηνοτρόφους και να μοιράσουν μεταξύ τους την αγορά νωπού γάλακτος». Το δεύτερο μέρος αφορά στη «σύμπραξη των γαλακτοβιομηχανιών με σούπερ μάρκετ για τον καθορισμό ενιαίων λιανικών τιμών στο παστεριωμένο γάλα.
Όλα αυτά συνεπάγονται στην κατάργηση των νόμων που έθεσε η επιτροπή ανταγωνισμού, που αφορά τον ανταγωνισμό στην αγορά και οδήγησε την υπόθεση στα δικαστήρια.
Τέλος να πούμε πως οι μεγαλύτεροι χαμένοι από την έλλειψη ανταγωνισμού είναι τόσο οι παραγωγοί όσο και οι καταναλωτές που αγοράζουν το γάλα στην Ελλάδα ακριβότερα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι η υπηρεσία εκείνη, η οποία λειτουργεί ως ανεξάρτητη αρχή και έχει τόσο διοικητική όσο και οικονομική αυτοτέλεια. Μερικές από τις βασικές της αρμοδιότητες είναι οι παρακάτω:

• Ελέγχει την αγορά και εγγυάται την εφαρμογή του δικαίου του ανταγωνισμού.
  
• Στόχος της είναι η ανάπτυξη του υγιούς ελεύθερου ανταγωνισμού στην ελληνική οικονομία.
  
• Καταπολέμηση των φραγμών εισόδου νέων παικτών στην αγορά, δηλαδή ερευνά την ύπαρξη καρτέλ μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου.


• Προστατεύει τα συμφέροντα του καταναλωτή.


• Στοχεύει σε οικονομική ανάπτυξη.
  
• Φροντίζει για την διατήρηση ή αποκατάσταση της υγιούς ανταγωνιστικής δομής της αγοράς.

Ακόμα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, όταν παραβιάζονται οι κανόνες, επιβάλλει στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις μέτρα συμπεριφοράς ή και πολλές φορές υψηλά πρόστιμα. Καθώς επίσης, μεριμνά για την απαλλαγή από καταστάσεις οι οποίες πλήττουν άμεσα τα συμφέροντα των καταναλωτών, όπως είναι τα καρτέλ.
Όσον αφορά την υπόθεση-σκάνδαλο με τα καρτέλ γάλακτος, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει οδηγηθεί στην επιβολή προστίμων στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις. Την τελευταία τετραετία έχει επιβάλλει πρόστιμα που συνολικά ξεπερνούν τα 100.000.000 ευρώ. Το συνολικό πρόστιμο επίσης, που έχει υποβληθεί από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για την υπόθεση των καρτέλ γάλακτος ξεπέρασε τα 48.000.000 ευρώ και εδώ να πούμε ότι το πρόστιμό αυτό είναι το υψηλότερο.

Επίσης, 17 επιχειρήσεις κατηγορούνται για την υπόθεση των καρτέλ γάλακτος μεταξύ των οποίων είναι και οι ΜΕΒΓΑΛ, ΦΑΓΕ, ΟΛΥΜΠΟΣ, Vivartia και Nestle Hellas. Τέλος, η Vivartia κατέχει το ρεκόρ του υψηλότερου προστίμου που έχει υποβληθεί στην εταιρεία (16,1 εκατ. ευρώ), ενώ η ΜΕΒΓΑΛ, έρχεται στη δεύτερη θέση με 13,3 εκατ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, η μέση τιμή στην αγορά γάλακτος από τον παραγωγό είναι €0.36 το λίτρο και το κόστος παραγωγής είναι €0.36 το λίτρο. Εν τω μεταξύ οι αγελαδοτρόφοι ζητούν η τιμή να φτάσει στα € 0,40 ευρώ το λίτρο. Όμως από την πλευρά των γαλακτοβιομηχανιών υπάρχει εκβιαστική συμπεριφορά προς τους γαλακτοπαραγωγούς με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αποσύρονται.
Οι γαλακτοβιομηχανίες έκαναν κάποιες ενέργειες προκειμένου οι τιμές να γίνουν πιο προσιτές . Συγκεκριμένα η Vivartia μείωσε την τιμή του φρέσκου γάλακτος ΔΕΛΤΑ σε 1 ευρώ το λίτρο. Πιο αναλυτικά η τιμή στα super markets ήταν από1,35 ευρώ, στους φούρνους 1,20 ευρώ και στα μικρά καταστήματα από
1,58 ευρώ. Επίσης, ο Όλυμπος μειώνει την τιμή του γάλακτος και η λιανική τιμή πώλησης ξεκινά από 0,99 λεπτά. Τέλος η ΜΕΒΓΑΛ προχωρεί και αυτή στη μείωση των τιμών στο φρέσκο γάλα που γίνεται στο πλαίσιο προωθητικής ενέργειας στο 1 ευρώ (ή κατά 25%) .
Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος που φέρεται να εμπλέκεται στο σκάνδαλο, από τη μία διατελεί πρόεδρος του ΣΕΒ (Σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών) και από την άλλη υπήρξε πρόεδρος της vivartia (ΔΕΛΤΑ). Η εμπλοκή του σε όλη την ιστορία του καρτέλ δημιουργεί ερωτηματικά αφού από τη μία μεριά προασπίζεται και εκφράζει τις σύγχρονες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που παράγουν πλούτο, θέσεις εργασίας και συλλογική προοπτική για μια σύγχρονη ανταγωνιστική, οικονομικά ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη Ελλάδα και από την άλλη μεριά, φέρεται να εμπλέκεται ως πρώην πρόεδρος της Vivartia στο σκάνδαλο σχετικά με τα καρτέλ. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του την περίοδο του σκανδάλου, η εταιρία ουδέποτε συμμετείχε σε συμφωνίες που να παραβιάζουν το νόμο, ενώ ακολουθούσε πάντα το νόμο και όλες τις νόμιμες διαδικασίες και θα προασπιστεί τον εαυτό της τόσο σε κοινωνικό όσο και σε δικαστικό επίπεδο. Αυτό που δημιουργεί τα ερωτηματικά σε εμάς είναι η ξαφνική του παραίτηση και ο μη σχολιασμός περαιτέρω του σκανδάλου. Ακόμη, θεωρούμε πως στο σκάνδαλο υπάρχουν πολλά κενά σημεία τα οποία δεν πρόκειται να καλυφθούν, αφού επικρατεί εφησυχασμός και κάλυψη από την πλευρά των μέσων. Με την απόφαση του προστίμου, δεν αποκαλύπτονται περαιτέρω πληροφορίες αλλά θεωρούμε ότι κλείνει η υπόθεση και μάλιστα εξυπηρετώντας κάποια συμφέροντα.

Ζαφείρη Μαρία,Μωραϊτη Γιώτα ,Σελιμά Πένυ, Σταυρινίδου Κούλλα

liks:

• http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_19/12/2006_209363
  
• http://www.skai.gr/articles/news/finance/%CE%94%CE%B9%CF%8E%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AD%CE%BB-%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%BF%CF%82/
• http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=740452